Назву «хрушчоўка» панэльныя дамы атрымалі ў гонар таварыша Хрушчова, які іх нібыта прыдумаў. Аднак, гэта не адпавядае рэчаіснасці.
На самай справе такімі, якімі мы іх ведаем, іх прыдумаў французскі архітэктар Ле Карбюз’е.
Паводле ўласнай табліцы разлікаў, якую ён склаў, адштурхваючыся ад прапорцый і росту, было вырашана, што сталяванні 2,5м – гэта зручна.
Аўтарам праекта ў СССР выступіў інжынер-будаўнік Лагуценка Валерый Паўлавіч.
Мала хто з беларусаў ведае, што родам ён з г.Магілёва, а яго ўнук вядомы многім як саліст групы «Мумій Троль» – Ілля Лагуценка.
Праект пяціпавярховага дома тыпу К-7 быў распрацаваны. Галоўная вартасць дома было ў таннасці і прастаце – мінімальны памер кватэр, адсутнасць склепа.
Затое дом быў вельмі просты для вытворцаў, збіраўся як этажэрка і мантаваўся метадам «без раствора». Ён увесь складаўся ўсяго з двух дзясяткаў найменняў вырабаў і будаваўся комплекснай брыгадай, якая працавала ў тры змены – сантэхнікі, электрыкі, тынкоўшчыкі і столяры працавалі паралельна з мантажнікамі.
Хрушчоў з усёй «кукурузнай» стараннасцю стаў ажыццяўляць ідэю панэльных дамоў, забяспечваючы яе палкімі лозунгамі. З тых часоў павялося, што пабудаваныя дзякуючы таварышу Хрушчову панэльныя і цагляныя хаты клічуцца «хрушчоўкамі».
Праз два гады адпрацоўкі гэтага метаду чатырохсекцыйны пяціпавярховы дом К-7 мантаваўся за рэкордныя тэрміны – усяго 12 працоўных дзён. Менавіта такі праект лепш за ўсё адпавядаў патрабаванням часу.
Праект «хрушчовак» думаўся ў першую чаргу як сацыяльны, у ім наглядна праявілася першаснасць будаўніцтва ў адносінах да архітэктуры. Пры гэтым падкрэсліваўся часовы статус дамоў – яны павінны былі прастаяць да надыходу камунізма ў 1980 годзе …
Такое жыллё ўраўноўвае ўмовы жыцця людзей. Вядома, гэтыя ўмовы былі далёкія ад ідэалу. Але тады нікому і ў галаву не прыходзіла крытыкаваць новабудоўлі за адсутнасць гаўбцоў, сумешчаныя санвузлы, тонкія сцянныя перагародкі. Усё гэта былі дробязі ў параўнанні з той каласальнай пераменай у ладзе жыцця савецкіх людзей, якая адбылася дзякуючы новай будаўнічай праграме. З’явілася магчымасць рассялення перапоўненых камуналак.
«Хрушчоўкі» мелі разліковы рэсурс 50 гадоў, пазнейшыя даследаванні паказалі, што рэсурс можа быць падоўжаны да 150 гадоў.
У рэальнай «хрушчоўцы» прысутнічала адчуванне хоць вельмі невыразнага, але шчасця. Яно недаўгавечна, наіўна, сутыкаецца з рэаліямі, рассейваецца і пакідае аб сабе светлую памяць і шчымлівую журбу …
Таму, напэўна, выставачная праект нашага музея «Хрушчоўка 60-х» так цікава наведвальнікам. Ён прысвечаны памяці «кватэрнага пытання» 60-х у г.Ліда. У нашай «кватэрцы» Вы не знойдзеце дакументаў і фатаграфій рэальных людзей – толькі маўклівыя сведкі – прадметы.
